Việt Nam do vị trí địa lý ven biển nên những cơn bão nhiệt đới có số lượng khá nhiều. Hàng năm đều có nhiều cơn bão mạnh quét qua và gây thiệt hại nghiêm trọng. Do đó thiết kế nhà chống bão luôn được chú trọng trong lĩnh vực thiết kế. Nhằm đảm bảo những công trình bảo vệ được tài sản và tính mạng của con người. Giới thiết kế xây dựng đã đưa ra những nguyên tắc và giải pháp cho việc thiết kế ngôi nhà loại này. Những nguyên tắc và giải pháp đi sát với điều kiện nội tại của đất nước.
Mục Lục
Những nguyên nhân gây phá hoại công trình xây dựng trong bão
Ở Việt Nam, bão có những đặc điểm riêng. Do sự thay đổi về địa hình từ vùng ven biển vào sâu trong đất liền. Và do mật độ đặc điểm xây dựng các công trình tại các vùng đó. Sự biến đổi đột ngột về hướng và tốc độ trong thời gian hoạt động của bão thường rất phổ biến.
Cơ chế phá hoại xảy ra với các công trình dạng kết cấu nhà thép tiền chế; nhà tranh tre; nhà gạch khung bê tông cốt thép hư hỏng thường tập trung chủ yếu là sập đổ mái, tốc mái và đổ tường, rạn nứt.
Nguyên nhân gây phá hoại công trình phụ thuộc: Tải trọng gió, chất lượng vật liệu và kỹ thuật thi công. Tuy nhiên, còn có 2 nguyên nhân nữa ít được chú ý tới. Là do thay đổi sơ đồ làm việc của kết cấu như mái đổ dẫn đến khung, tường sụp đổ, hư hại theo. Và các yếu tố ngẫu nhiên do những hư hỏng, sự cố sai sót, khuyết tật của công trình trước khi có bão.
Nguyên tắc cơ bản cần biết khi thiết kế nhà chống bão
Nguyên tắc lựa chọn địa điểm thích hợp
Nên chọn xây nhà chống bão tại những nơi khuất gió. Tránh xây dựng tại nơi trống trải hoặc nơi có hướng chủ yếu là gió biển, gió từ hồ lớn.
Nếu không thể chọn được vị trí trên, có thể trồng thêm cây xanh để cản bớt tác động trực tiếp của mưa gió vào trong nhà. Song, nếu cây quá lớn cần tỉa bớt cành để tránh việc cây đổ vào nhà khi có bão lớn.
Những nguyên tắc về kiến trúc
- Nến bố trí nhà thành cụm, bố trí so le nhau, không xây dựng thẳng hàng dễ tạo thành luồng gió xoáy hay túi gió.
- Nên thiết kế nhà hình chữ nhật nhưng không được quá dài. Tốt nhất là tỷ lệ chiều dài gấp 2,5 lần chiều rộng.
- Tránh thiết kế nhà chữ T hay chữ U ở những vùng hay xảy ra mưa bão mạnh.
- Không nên xây tường nhà quá cao hay quá rộng mà không sử dụng biện pháp gia cố.
Giải pháp thiết kế nhà chống bão đúng chuẩn
Giải pháp thiết kế về kết cấu
Kết cấu chịu lực của ngôi nhà cần đơn giản và có sơ đồ mặt bằng rõ ràng. Các phần kết cấu tạo thành một tổng thể kiến trúc phải có độ cứng tốt theo cả 3 phương, giảm khả năng chống xoắn cho công trình.
Tất cả bộ phận của ngôi nhà cần được neo giữ vào những điểm kiên cố, chịu được sức gió mạnh. Đặc biệt, phải thiết kế hệ thống giằng để liên kết các phần kết cấu với nhau một cách vững chắc. Nó sẽ tạo thành khối liên tục, chống xô đổ, chống trượt cho ngôi nhà.
Giải pháp thiết kế phần mái
Mái nhà nên có độ dốc hợp lý, rơi vào khoảng 30 – 33 độ là đẹp nhất. Nếu mái che có độ dốc từ 5 – 10 độ rất dễ bị tốc bởi tiết diện cản gió thấp.
Mái nhà nên được thiết kế thêm diềm để giảm thiểu sự tác động trực tiếp của luồng gió lên phần đầu mái. Nếu nhà có mái hiên, nên sử dụng vật liệu bê tông cốt thép để thi công.
Đối với những ngôi nhà thấp tầng, vật dụng dùng cho mái thường là ngói, lợp fibro, tôn xi măng, phên nứa, tre,… Những vật liệu này có kết cấu nhẹ, dễ bị tốc khi có gió bão, phải dùng biện pháp buộc, chèn vữa xi măng, xây bờ chảy/bờ nóc, đè giữ bằng bao cát,…
Giải pháp thiết kế phần lõi
Để thiết kế nhà chống bão, bạn nên chọn một phòng hay một khu vực nào đó để làm lõi cứng cho ngôi nhà. Lõi cứng thường được bao quanh bởi tường gạch, xi măng, cát, cốt thép… với bề dày tối thiểu là 22cm.
Khu vực này sẽ là nơi kiên cố để neo giữ những kết cấu khác của ngôi nhà. Đồng thời, nó cũng được coi là nơi trú ẩn an toàn, cất giữ lương thực, tài sản cần thiết khi xảy ra bão lớn.
Giải pháp thiết kế phần móng
Móng nhà chống bão cần chắc chắn, đủ lực để neo giữ kết cấu căn nhà. Thông thường, mọi người sẽ dùng bê tông cốt thép, gạch đá cho móng nhà chống bão. Hoặc bố trí móng neo bằng thép để neo chân các cột.